Hat sanatındaki yazı türleri 11.yüzyıl içerisinde İran’da başlayan Rika, nesih türleri ile ortaya çıkmıştır. İranlılar, Arap alfabesinden kendilerine uyarladıkları Ta’lik yazı çeşidini geliştirmişlerdir. Bu yazı resmi formuna 15.yüzyıl içerisinde ulaşmıştır ve yazının kullanıldığı yerler genel olarak şiir kitaplarını kapsamaktaydı. Hat yazı çeşitleri içerisinde bulunan Talik yazı, tüm harfler ile birleşerek meydana gelir ve İran gibi ülkelerde sanat yapmak için kullanılır.
Talik yazı çeşidi ile başlayan bu yolculukta birçok hat yazı türünü görebilmek mümkündür. Bu yazı çeşitleri şu şekilde sıralanabilir;
- Kufi hat yazı çeşidi
- Ma’kıli hat yazı çeşidi
- Sülüs hat yazı çeşidi
- Muhakkak hat yazı çeşidi
- Nesih hat yazı çeşidi
- Tevki hat yazı çeşidi
- Rikaa hat yazı çeşidi
- Reyhani hat yazı çeşidi
İçindekiler
Hat Yazı Çeşitleri ve Kısa Açıklamaları
Hat yazı çeşitleri kendilerine has özelliklere sahiptir. Her hat yazı türü içerisinde belirli ölçü ve kurallara göre yazılır.
Kufi Hat Yazı Çeşidi
Düz ve köşeli çizgiler ile oluşturulan kufi yazılar, tüm yazı türlerini kapsadığı için yazıların anası rolündedir. Kufi yazı çeşidi, dört halife devrinde ve Arap ülkelerinde yaygınlaştı ve gelişimini sürdürmeye devam etti.
Ma’kıli Hat Yazı Çeşidi
Düz köşeli şekillerde olduğu için katılığı ifade eder. Ma’kıli yazı türü, kufinin bir çeşidi olarak bilinir ancak kalem ile değil aletler kullanılarak çizildiği için kufiden farklı özelliklere sahiptir.
Sülüs Hat Yazı Çeşidi
Düz ve eğri şekiller olarak çizilmesi sülüs yazının temelidir. Bu yazı çeşidi süre başlarında ve kasidelerde sıklıkla kullanılır. Kitapların bölümlerinin başları kufi ile yazılırken sonraki yıllarda sülüs yazı çeşidine geçilmiştir.
Muhakkak Hat Yazı Çeşidi
Düz ve yuvarlak şekillerde ve çoğu harfleri bitişik şekillerde yazılır. Kufi ve sülüs ortasında olabilecek bir yazı çeşididir.
Nesih Hat Yazı Çeşidi
Sülüs yazı çeşidinden daha ince olacak şekillerde yazılır. Sülüsün daha basit şekilde yorumlanma biçimidir.
Tevki Hat Yazı Çeşidi
Sülüse benzer ve kalem kalınlığı sülüsün üçte biri kadardır. Bu yazı türüne sülüsün küçüğüdür denilebilir.
Rikaa Hat Yazı Çeşidi
Tevki hat yazısının küçük şekillerde yazılmasına Rikaa hat yazı çeşidi denir. Belli kurallar çerçevesinde yazılır ve bu kurallar değişmez.
Reyhani Hat Yazı Çeşidi
Yarı yuvarlak yarı düz bir yazı çeşididir. Muhakkak yazı türünün küçük halidir ve kuralları birbiri ile aynıdır.
Hattat
